Λιπομέτρηση: Γιατί είναι σημαντική πριν ξεκινήσω δίαιτα;

Το αυξημένο βάρος και η διαχείρισή του αποδεικνύονται συχνά δύσκολοι αντίπαλοι στην προσπάθεια να αποκτήσουμε ένα υγιές, δυνατό και καλλίγραμμο σώμα. Τη λύση σε αυτό το πρόβλημα δίνει η λιπομέτρηση. Πληροφορώντας μας για την κατανομή του λιπώδους ιστού στα διάφορα σημεία του σώματος, θα λέγαμε ότι μας φέρνει σε επαφή με το σώμα μας σε βάθος, καθοδηγώντας μας πώς να ακούσουμε τις ανάγκες του και με ποιο τρόπο θα επιτύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Ο ευκολότερος τρόπος για να εκτιμήσει κανείς την ποιότητα του βάρους του είναι να υπολογίσει το Δείκτη Μάζας Σώματος ή χάριν συντομίας Δ.Μ.Σ.. Ο υπολογισμός του Δ.Μ.Σ. είναι ιδιαίτερα απλός καθώς αντιστοιχεί στον αριθμό που προκύπτει από τη διαίρεση του σωματικού βάρους με το τετράγωνο του ύψους (δηλ. βάρος (kg) / {ύψος(m) x ύψος(m)}. Από τον αριθμό που βρίσκουμε, μπορούμε να κατατάξουμε το σώμα μας σε μία από τις παρακάτω κατηγορίες:

Δείκτης Μάζας Σώματος (Δ.Μ.Σ.)	Τύπος σώματος
<18,5 kg/m2	Ελλιποβαρής
18,5 – 24,9 kg/m2	Φυσιολογικό βάρος
25 – 29,9 kg/m2	Προ-παχυσαρκία
30 – 34,99 kg/m2	Παχυσαρκία τύπου Ι
35 – 39,99 kg/m2	Παχυσαρκία τύπου ΙΙ
>40 kg/m2	Παχυσαρκία τύπου ΙΙΙ

Παρόλα αυτά, το βάρος και κατ’επέκταση ο Δ.Μ.Σ. είναι μονάχα αριθμοί που, σε καμία περίπτωση δεν μας δείχνουν την ακριβή κατανομή του λίπους, της μυϊκής μάζας και των υγρών στο σώμα μας. Απόδειξη για αυτό, μπορεί να αποτελέσει το γεγονός ότι ένα σώμα με αυξημένο ποσοστό λίπους μπορεί κάλλιστα να καταγράφει τον ίδιο Δ.Μ.Σ. με εκείνο ενός αθλητή, ο οποίος έχει μεγαλύτερη ποσότητα μυϊκού ιστού.

Επιστημονικά δεδομένα ενισχύουν τη σχέση της συγκέντρωσης λίπους σε συγκεκριμένες ζώνες του σώματος (λχ. κοιλιά) με την εκδήλωση καρδιαγγειακών νόσων, σακχαρώδους διαβήτη, μυοσκελετικών παθήσεων κ.ά. Για το λόγο αυτό, η εκτίμηση της κατανομής του λίπους στο σώμα με τη μέθοδο της λιπομέτρησης έχει ιδιαίτερη σημασία πριν την έναρξη οποιουδήποτε διατροφικού προγράμματος.

Οι δύο σύγχρονες μέθοδοι που ακολουθούνται για την ασφαλή εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με την ποσοστιαία συγκέντρωση λίπους είναι οι εξής:

Α. Λιπομέτρηση με Δερματοπτυχόμετρο

Οι πτυχές του δέρματός μας λειτουργούν ως πρώιμος προγνωστικός δείκτης για την ποσοστιαία συγκέντρωση λίπους στο σώμα μας, μια και το μεγαλύτερο μέρος του σωματικού λίπους αποθηκεύεται στο υποδόριο.

Πώς γίνεται η δερματοπτυχομέτρηση;

Η λιπομέτρηση με τη χρήση δερματοπτυχόμετρου είναι απλή και ανώδυνη και δεν χρειάζεται προετοιμασία. Το δερματοπτυχόμετρο είναι ένα όργανο που μοιάζει με λαβίδα. Για τη μέτρηση επιλέγονται ορισμένα σημεία του σώματος όπως το μπράτσο, η πλάτη, το στήθος, η κοιλιά και ο μηρός, όπου στη συνέχεια ανασηκώνεται το δέρμα και με τη βοήθεια του δερματοπτυχόμετρου μετράμε το πάχος της πτυχής του δέρματος που δημιουργείται. Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να κάνουμε μια πρώτη εκτίμηση του συνολικού ποσοστού λίπους.

Β. Ανάλυση σύστασης σώματος με “TANITA TBF 300”

Η συσκευή ανάλυσης σύστασης σώματος της “TANITA” βασίζεται στο γεγονός ότι η μυϊκή μάζα σε αντίθεση με το λιπώδη ιστό έχει υψηλή περιεκτικότητα σε νερό και ηλεκτρολύτες. Επομένως η διέλευση του ρεύματος που διοχετεύει η συσκευή (0,5 mA – 50 Hz) γίνεται ευκολότερα.

Τα στοιχεία που συλλέγονται λαμβάνοντας υπόψη το ύψος, την ηλικία και το φύλο είναι η ολική ποσότητα νερού (TBW), η impedance (ωμική αντίσταση), η καθαρή μυϊκή μάζα, ο λιπώδης ιστός (FAT MASS), το βάρος και το BMI (body mass index) Δείκτης Μάζας Σώματος.

Πριν γίνει η μέτρηση θα πρέπει:

• Να μην έχετε καταναλώσει αλκοόλ για τουλάχιστον 48 ώρες

• Να μην έχετε προηγηθεί έντονη αθλητική άσκηση τις τελευταίες 12 ώρες

• Να μην έχετε καταναλώσει φαγητό, καφέ, τσιγάρο ή νερό τις τελευταίας 4 ώρες

• Να μην έχετε λάβει διουρητικά φάρμακα τις τελευταίες 7 ημέρες

Το τεστ γίνεται πάντα αφού έχουν παρέλθει τουλάχιστον 3 ώρες από τον ύπνο.

Επιπλέον, συλλέγονται πληροφορίες που αφορούν:

•Το BMR (βασική μεταβολική σχέση) είναι η ολική ενέργεια που καταναλώνει το σώμα για να διατηρήσει τις φυσιολογικές λειτουργίες του, όπως η αναπνοή και η ήρεμη μετακίνηση.

•Την αντίσταση του σώματος στο ηλεκτρικό ρεύμα: Οι μύες ενεργούν ως αγώγιμα μέσα, ενώ ο λιπώδης ιστός αντιστέκεται στη διέλευση του ρεύματος.

•Το ολικό βάρος τις λιπώδους μάζας στο σώμα.

•Την ολική ποσότητα του νερού που περιέχεται στο σώμα. Υπό φυσιολογικές συνθήκες η αναλογία του νερού θα πρέπει να είναι 50-70% του συνολικού βάρους. Οι άνδρες έχουν μεγαλύτερο ποσοστό νερού, λόγω της αυξημένης μυϊκής μάζας.

Τέλος, η μέθοδος της “TANITA” μας πληροφορεί για τις ιδανικές τιμές που αφορούν στον εξεταζόμενο, εξασφαλίζοντας με σαφήνεια την πορεία που πρέπει να ακολουθηθεί για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος.

Σημείωση: Η μέθοδος της “TANITA TBF 300” δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε άτομα που φέρουν βηματοδότη ή άλλες ιατρικές συσκευές.